Puszcza Augustowska leży w sercu największego w Polsce zwartego kompleksu leśnego. W małej wiosce Głęboki Bród mieści się ośrodek, w którym we wzorcowy sposób realizowany jest projekt ochrony głuszca, dający nadzieję na przetrwanie tego wymierającego gatunku.
Położona na północ od słynnego Białowieskiego Parku Narodowego Puszcza Augustowska nie tylko stanowi ważny ośrodek realizujący program ochrony populacji głuszca, ale także graniczy z innym obszarem ochrony różnorodności biologicznej – Wigierskim Parkiem Narodowym. Ośrodkiem tym, jak również rozciągającym się na obszarze 120 km kw. państwowym obwodem łowieckim zarządza Nadleśnictwo Głęboki Bród. Co roku kilkanaście głuszców i cietrzewi zostaje stąd wypuszczonych na wolność. Pochodzące z innego ośrodka hodowlanego na południu Polski młode ptaki, wyposażone w nadajniki GPS, są wypuszczane jesienią po krótkim okresie adaptacji.
Ośrodek hodowli zachowawczej w Głębokim Brodzie stosuje również nowatorską metodę odchowu głuszców „born to be free”. Na początku roku dorosłe osobniki są umieszczane w oddzielnych wolierach położonych w naturalnym środowisku w różnych częściach Puszczy Augustowskiej. Gdy sezon lęgowy dobiega końca, kury pozostają w wolierach, natomiast pisklęta niedługo po wykluciu mogą zacząć opuszczać woliery, kiedy tylko chcą, utrzymując przez cały czas kontakt głosowy z kurami. Jesienią stopniowo się usamodzielniają, aż w końcu przestają wracać do matki. Obszary, na których ptaki są przysposabiane do wypuszczenia na wolność, ogradza się pochodniami i skrawkami tkaniny w jaskrawych kolorach, aby odstraszyć drapieżniki.
W Polsce głuszec występuje obecnie już tylko w nielicznych ostojach i w ostatnich dziesięcioleciach stał się gatunkiem skrajnie zagrożonym. Szacuje się, że cała polska populacja głuszca liczy zaledwie 600 osobników. Do niedawna w Puszczy Augustowskiej żyło tylko 40-50 tych kuraków, ale teraz widać światełko w tunelu. Dzięki staraniom mającym na celu ochronę tego gatunku, współfinansowanym od 2013 roku przez Unię Europejską, leśnicy z Głębokiego Brodu stworzyli ostoję, w której koguty głuszca mogą spokojnie odbywać toki. Wiosną 2018 roku po raz pierwszy od końca lat 80. ubiegłego wieku rozległy się tu ich charakterystyczne pieśni godowe. Można je było usłyszeć także w tym roku, co pozwala mieć nadzieję, że podobnie będzie w następnych latach. Gatunek uniknął wymarcia, nadal konieczne są jednak działania na rzecz utrzymania i odbudowy populacji głuszca. To właśnie na tym polu myśliwi mają do odegrania ważną rolę. Jednym z największych zagrożeń są dla głuszców drapieżniki. Ich głównymi wrogami są jastrzębie, podjęto więc próby odławiania tych ptaków i wypuszczania ich na wolność w odległości co najmniej 100 km od siedlisk głuszców. Metoda okazała się jednak mało skuteczna, ponieważ jastrzębie często wracały na swoje stare terytorium już po kilku dniach. Do drapieżników zagrażających głuszcom zalicza się ryś, jednak występuje on rzadko i również jest objęty ścisłą ochroną. Poluje się natomiast na takie drapieżniki jak lis, kuna lub borsuk, aby zwiększyć szanse głuszców na przetrwanie. Na obszarach, na których głuszce są wypuszczane na wolność, polowanie na drapieżniki jest dozwolone przez cały rok. Są to nie tylko obwody łowieckie kontrolowane przez państwo, ale również tereny dzierżawione przez kilka kół łowieckich. Nie ma wprawdzie popytu na skóry, jednak wartość polowań na drapieżniki ponownie wzrosła dzięki wsparciu finansowemu wypłacanemu po odstrzeleniu każdego zwierzęcia.
Realizatorzy projektu mają nadzieję, że ich pozytywne doświadczenia z odnawianiem populacji głuszca stworzą precedens i znacznie zwiększą szanse tego gatunku na przetrwanie.
KLIMAT I SZATA ROŚLINNA
Podlasie, położone w północno-wschodniej części Polski, to jeden z najchłodniejszych regionów w kraju, choć nie tak zimny i deszczowy jak Mazury. Taki klimat sprawia, że okres wegetacyjny jest tu najkrótszy w kraju i trwa od 190 do 210 dni. Okolice Augustowa to częściowo suche, a częściowo bagienne tereny. W lasach dominuje majestatyczny świerk, sosna, dąb, grab i brzoza, a sporadycznie również lipa.
About the author:
Adam Depka Prądzinski
Adam is a hunter and member of the Polish Hunting Association since 2010. He started hunting as a family tradition. Through hunting, Adam feels truly connected with nature and he gains access to meat of the highest quality. He loves the challenge and the responsibility that comes with his passion. Adam is a trained forester and works as a Deputy Editor-in-Chief of the countrywide monthly hunting magazine „Brać Łowiecka”. Nature means freedom as well as inspiration for life and work to him.
SWAROVSKI OPTIK products make his hunting world brighter and bring the game closer. He uses his Z8i 2.3-18x56 rifle scope on every big game hunt. Check out his family’s recipe: Polish bigos with sauerkraut, red deer meat, and dried mushrooms.
